Tag: odchudzanie

Czy dzieci można odchudzać?

W Polsce mamy już prawie epidemię otyłości wśród dzieci i młodzieży. Badania wskazują na to, że ok. 10% dzieci w wieku 1-3 lat ma nadwagę lub otyłość. Problem z nadmierną masą ciała dotyczy również co trzeciego 8-latka i co piąte dziecko w wieku szkolnym. Częstą wątpliwością wśród rodziców jest kwestia odchudzania dzieci. Czy dzieci można odchudzać? Jak zrobić to bezpiecznie? Odpowiedzi na te pytania poniżej.

Jak rozpoznać nadwagę i otyłość u dziecka?

Rozpoznanie nadwagi lub otyłości u dorosłych nie stwarza nam zazwyczaj żadnego problemu. Możemy posłużyć się m.in. wskaźnikiem BMI lub zawartością tkanki tłuszczowej z analizy składu ciała metodą bioimpedancji. W przypadku dzieci sytuacja lekko się komplikuje.

Przy ocenie masy ciała u dzieci również możemy posłużyć się wskaźnikiem BMI, jednak dodatkowo są nam potrzebne również siatki centylowe. Siatki centylowe to wykresy pokazujące, jak z upływem czasu zmienia się wzrost, waga, czy obwód główki dziecka.

Na początku należy obliczyć wskaźnik masy ciała BMI dziecka ze wzoru:

BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m)^2

Następnie otrzymaną wartość należy przenieść na siatki centylowe odpowiednie dla płci i wieku dziecka (siatki centylowe BMI). Według standardów Światowej Organizacji Zdrowia nadwagę u dziecka można stwierdzić, gdy wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 85 centyla (≥85c), a mniejsza niż 95 centyl (<95c). Otyłość natomiast, gdy wskaźnika BMI jest równy lub większy od 95 centyla (≥95c).

Jak bezpieczne odchudzać dziecko?

W przypadku rozpoznania u dziecka nadwagi lub otyłości, przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań, należy pamiętać, że dziecko to nie jest mały dorosły. Jego organizm intensywnie rośnie i rozwija się, dlatego nie może mu zabraknąć żadnych składników odżywczych, witamin czy składników mineralnych. Z tego powodu odchudzanie dziecka nie może polegać na ograniczaniu ilości jedzenia, które będzie powodować uczucie głodu, ale na zmianie nawyków żywieniowych na zdrowsze. Co więcej, ta zmiana nawyków żywieniowych musi dotyczyć CAŁEJ rodziny (bez wyjątków w postaci, np. szczupłego rodzeństwa czy mieszkającej w tym samym domu babci). Dzieci uczą się poprzez modelowanie, co oznacza, że obserwowanie rodziców, którzy jedzą zdrowe produkty jest w całym postępowaniu niezwykle ważne. Zachęcanie dziecka do jedzenia warzyw, podczas gdy pozostali domownicy ich nie jedzą wróży całkowitą klęskę.

Dzieci do 7-9. roku życia powinny otrzymywać odpowiednią dla swojego wieku oraz aktywności fizycznej ilość kalorii oraz składników odżywczych. Efektem tego powinno być „wyrastanie” dziecka z nadwagi lub otyłości (dziecko rośnie na wysokość, ale nie zwiększa się (lub zwiększa się bardzo powoli) jego masa ciała). Podobnie postępujemy z dziećmi starszymi z nadwagą (BMI pomiędzy 85 a 95 centylem na siatkach centylowych).

U dzieci powyżej 9. roku życia z otyłością (BMI powyżej 95 centyla na siatkach centylowych) dozwolone jest powolne redukowanie masy ciała o 1-2 kg w miesiącu (dla porównania: u dorosłych za zdrowe tempo przyjmuje się utratę 4 kg w miesiącu). Trzeba jednak pamiętać, że im młodsze dziecko, tym to tempo powinno być wolniejsze.

W celu unormowania masy ciała u dzieci zaleca się także minimum 1 godzinę aktywnego spędzania czasu każdego dnia (np. jazda rowerem, taniec, pływanie, gry i zabawy na świeżym powietrzu).

Odchudzanie dziecka powinno odbywać się pod opieką lekarza pediatry oraz doświadczonego dietetyka, który zdecyduje, jaką ilość kalorii powinno przyjmować dziecko, aby cały proces przebiegał w sposób bezpieczny.

Autor: mgr Marta Szałwińska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Piśmiennictwo:

  1. Steinberger J., Daniels S.R., Eckel R.H. i wsp.: Progress and challenges in metabolic syndrome in children and adolescents. Circulation 2009; 119: 628–664.
  2. Fundacja Instytutu Matki i Dziecka: Otyłość u dzieci i młodzieży. Poradnik dla rodziców dzieci w wieku od 4 do 18 lat, http://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/fimid-poradnik-web.pdf dostęp 06.08.2019r.

3 przekonania, które powodują, że się przejadasz

Istnieją przekonania, które sprzyjają nadmiernemu jedzeniu. Jeśli obserwujesz u siebie któreś z poniższych przekonań warto pracować nad jego zmianą, aby nie utrudniało ono Twojej walki z przejadaniem się. 

Przekonanie „jedzenie to miłość”

Osoby, które posiadają to przekonanie uważają, że najlepszym sposobem okazania uczuć jest wspólne zasiadanie do stołu, przygotowywanie ulubionych dań partnera/partnerki lub przyrządzanie romantycznych kolacji. Osoba przygotowująca posiłek oczekuje zależności – „Jeśli mnie kochasz, to zjesz wszystko”. Odmowa spożycia posiłku może być natomiast odbierana jako odrzucenie uczuć osoby, która go przyrządziła.

Przekonanie „jedzenie to wyraz odpowiedzialności”

To przekonanie nakazuje zjeść wszystko, co znajduje się na talerzu. Wynika to z przeświadczenia, że jedzenia nie można marnować i wyrzucać, ponieważ ludzie na świecie głodują. Nie chcemy oczywiście namawiać do wyrzucania jedzenia, ale do nakładania sobie na talerz adekwatnych porcji oraz przechowywanie (do następnego posiłku) w lodówce resztek niezjedzonego posiłku.

Przekonanie „jedzenie to nagroda”

Przekonanie to oznacza, że najlepszym sposobem nagradzania siebie lub innych jest jedzenie. Może ono dotyczyć rodziców małych dzieci, którzy wykorzystują jedzenie jako formę nagrody, aby wzmacniać pożądane zachowania dziecka. Niestety przekonanie to utrwalane jest zazwyczaj w życiu dorosłym i prowadzi do nieprawidłowych wzorców jedzenia i objadania się. Jedzenia nie powinno się więc traktować ani jako nagrody, ani jako kary.

Jakiś czas temu pisałyśmy także o 3 rodzajach diet, które mogą powodować objadanie się. Jeśli interesuje Cię także ten temat, kliknij TUTAJ

Autor: mgr Marta Szałwińska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Piśmiennictwo:

  1. Ogińska-Bulik N. (2016): Wiem, co jem? Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  2. Mariusz Jaworski, Anna Fabisiak: Psychospołeczne determinanty wyboru żywności; ZNUV 2017;54(3);17-29

Operacja bariatryczna - o tym musisz wiedzieć, zanim się na nią zdecydujesz

Operacje bariatryczne, czyli operacje chirurgicznego leczenia otyłości (popularnie nazywane również operacjami „zmniejszenia żołądka”) stają się ostatnio coraz bardziej popularne. Nasza poradnia ma ogromną przyjemność konsultować pacjentów przygotowujących się i po tych operacjach we współpracy z I Kliniką Chirurgii USK. W oparciu o nasze doświadczenia oraz badania naukowe stworzyłyśmy listę rzeczy, o jakich musisz pamiętać, zanim poddasz się tej operacji.

  1. Operacja bariatryczna to poważna ingerencja w przewód pokarmowy

Należy pamiętać o tym, że operacja bariatryczna jest poważnym zabiegiem operacyjnym, który (w zdecydowanej większości przypadków) nieodwracalnie zmienia cały przewód pokarmowy. Tak jak każdy z zabiegów operacyjnych może wiązać się z powikłaniami. Do najczęstszych należą: nieszczelność i przeciek treści żołądkowej, krwawienie, zwężenie żołądka, niedobory białkowo-kaloryczne oraz witaminowe. Ryzyko powikłań jest niewielkie i porównywalne do zabiegów laparoskopowego usunięcia pęcherzyka żółciowego, ale należy mieć świadomość, że mogą one wystąpić. Pacjent przygotowujący się do operacji może zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia poprzez odpowiednio wczesne rzucenie palenia, zmniejszenie masy ciała o 7-10% przez operacją oraz przestrzeganie zaleceń żywieniowych po zabiegu.

  1. Efekt operacji zależy głównie od Ciebie

Efekt operacji bariatrycznej zależy w głównej mierze od zmiany sposobu myślenia, stylu życia oraz NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH. Jeśli liczysz na to, że po operacji nadal będziesz jeść tłusto i słodko, a mimo wszystko schudniesz bez efektu jo-jo to musze Cię zmartwić. Statystyki pokazują, że około 5-15% osób powraca do swojej masy ciała w kilku lat po operacji [1] oraz że pacjenci odzyskują 20-25% utraconej po operacji masy ciała w ciągu 10 lat po zabiegu [1, 2]. Możesz zmniejszyć ryzyko znalezienia się w tej grupie dzięki gruntownej zmianie nawyków żywieniowych, wprowadzeniu regularnej aktywności fizycznej i zadbaniu o „zdrową relację” z jedzeniem, najlepiej jeszcze przed zabiegiem. Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z doświadczonym w pracy z pacjentami bariatrycznymi dietetykiem (ewentualnie psychodietetykiem) oraz psychologiem. O najczęstszych powodach wzrostu masy ciała po operacji bariatrycznej pisałyśmy TUTAJ. 

  1. Twoje problemy z jedzeniem emocjonalnym wrócą po operacji

Jeśli przed operacją występują u Ciebie problemy z jedzeniem po wpływem emocji (np. kompulsywne objadanie się, „zajadanie stresów”) to wiedz, że operacja bariatryczna nie rozwiąże tych problemów. Powrócą one wcześniej czy później, często ze zdwojoną siłą. Operacja bariatryczna nie jest bowiem operacją na mózgu i psychice, ale na przewodzie pokarmowym. Problemy związane z jedzeniem pod wpływem emocji najlepiej jest więc rozwiązać jeszcze przed operacją poprzez konsultacje u psychodietetyka i/lub psychologa. Jeśli jednak nie zdążyłeś tego zrobić przed operacją – nie zwlekaj ani dnia dłużej i umów się do specjalisty jak najszybciej, aby móc cieszyć się trwałym spadkiem masy ciała.

  1. Operacje bariatryczne to najskuteczniejszy sposób walki z otyłością

Niestety statystyki pokazują, że skuteczność tradycyjnego leczenia otyłości (dieta i aktywność fizyczna) oceniana jest na ok. 5%, zaś w przypadku operacji bariatrycznej na 80% [3]. Zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości są więc bardzo skuteczne i dla osób chorujących na otyłość (zwłaszcza otyłość olbrzymią) mogą być więc jedynym sposobem na trwałe schudnięcie. Należy jednak zaznaczyć, że zabiegi te poprawiają zdrowie i pomagają trwale zmniejszyć masę ciała tylko tym osobom, które dobrze się do nich przygotowały oraz zmieniły swoje nawyki żywieniowe oraz styl życia.

Autor: mgr Marta Szałwińska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Piśmiennictwo:

  1. Stanisław Głuszek: Niepożądane następstwa wczesne i odległe chirurgicznego leczenia otyłości; Postępy Nauk Medycznych 7/2009, s. 514-523
  2. Nielsen S, Svane MS, Bojsen-Møller KN, Madsbad S (2014) Effects of Bariatric Surgery on Weight Loss and Quality of Life. Anaplastology 3: 136. doi:10.4172/2161-1173.1000136
  3. Paśnik K, Najdecki M, Koziarski T, Kwiatkowski A, Bragoszewski J.: New trends in bariatric surgery; Pol Merkur Lekarski.2009 May;26(155):539-41.

Alkohol na diecie

Jesteś na diecie i pragniesz pozbyć się kilku (lub kilkunastu, kilkudziesięciu) nadprogramowych kilogramów i nie wiesz, czy możesz w tym czasie pić alkohol? Czy w czasie odchudzania można pozwolić sobie na drinka czy piwo? Odpowiedź poniżej.

Ile kalorii ma alkohol?

Niestety alkohol to nie woda 😊. 1 g białka i węglowodanów dostarcza 4 kcal, zaś 1 g tłuszczu 9 kcal. Zaskoczy cię pewnie fakt, że gram czystego alkoholu to aż 7 kcal! Powoduje to, że:

  • mały kieliszek (25 g) wódki dostarcza 55 kcal;
  • małe piwo jasne (330 ml) dostarcza 160 kcal;
  • kieliszek wina czerwonego półsłodkiego (150 ml) dostarcza 150 kcal;
  • puszka piwa smakowego (500 ml) dostarcza 240 kcal.

Bądźmy szczerzy, na jednym małym piwie lub jednym kieliszku wódki zwykle się nie kończy. Wystarczy więc wypić dwie puszki smakowego piwa, aby spożyć blisko 500 kcal, czyli tyle, co Big Mac z McDonald`s! Jeśli doliczymy do tego przekąski oraz napoje wykorzystywane do zapijania czystych alkoholi czy produkcji drinków, to w ciągu jednego wieczora bez większego problemu można dostarczyć sobie grubo ponad 1000 czy 2000 kcal.

Jak alkohol wpływa na „utrzymanie diety”?

Alkohol odhamowuje i zmniejsza kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia. Oznacza to, że pijąc napoje alkoholowe zazwyczaj zjadamy znacznie więcej niż gdybyśmy tego alkoholu nie pili. Co więcej, niektóre alkohole (w szczególności piwo) posiadają wysoki indeks glikemiczny, który powoduje nagły wzrost, a następnie spadek poziomu cukru we krwi po jego spożyciu. Skutkuje to napadami głodu i zjadaniem znacznie więcej niż się zaplanowało.

Alkohol na diecie – można czy nie można?

Alkohol nie jest napojem całkowicie zakazanych w czasie odchudzania. Należy jednak spożywać go z umiarem, raz na jakiś czas i stosować się do następujących zasad:

  • nie zaczynaj picia alkoholu na pusty żołądek – zjedz wcześniej zbilansowany i zdrowy posiłek bogaty w warzywa, który sprawi, że zjesz mniej bezwartościowych i kalorycznych przekąsek;
  • wybieraj alkohole czyste i wytrawne (czysta wódka, wino wytrawne), a unikaj tych słodkich i smakowych (słodkie wino, smakowe piwo, nalewki, likiery, smakowa wódka, piwo);
  • alkohole zapijaj wodą z cytryną, a nie napojami;
  • pij szklankę wody pomiędzy każdym kieliszkiem alkoholu – w ten sposób nawodnisz organizm i zmniejszysz efekty „następnego dnia”;
  • zrezygnuj ze słodkich drinków, w szczególności tych z dodatkiem cukru czy syropów.

 

Autor: mgr Marta Szałwińska, dietetyk, psychodietetyk